ارزیابی خواص آنتی اکسیدانی شربت زرشک و اثر محافظتی آن

زمینه و هدف: امروزه معلوم شده است که برخی از ترکیبات طبیعی و سنتتیک، دارای خواص آنتی اکسیدانی می باشند و در صنایع غذایی اهمیّت فوق العاده ای یافته اند. بسیاری از این ترکیبات نیز در محافظت از کبد در مقابل عوامل مخرّب، نقش مهمی دارند. هدف از این مطالعه، بررسی خواص آنتی اکسیدانی شربت زرشک و اثر محافظت کنندگی آن در کبد موش های صحرایی آسیب دیده از تتراکلرید کربن بود. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، ابتدا ظرفیّت تام آنتی اکسیدانی شربت زرشک، با استفاده از روش frap و محتوی ترکیبات فنولیک با استفاده از روش فولین سیوکالتو، تعیین و ظرفیّت خنثی سازی رادیکال آزاد نیز با استفاده از روش dpph، در نمونه های شربت زرشک، مورد بررسی قرار گرفت. 66 سر موش صحرایی، در 11 گروه، مورد مطالعه قرار گرفتند. شربت زرشک با دوزهای 1، 4 و 20 درصد، به مدت 4 هفته به موش ها خورانده شد. سطوح سرمی آنزیم های آسپارتات آمینوترانسفراز (ast)، آلانین آمینوترانسفراز (alt)، آلکالن فسفاتاز (alp)، بیلی روبین توتال و بیلی روبین مستقیم اندازه گیری شد؛ سپس داده های به دست آمده، با استفاده از آزمون آنالیز واریانس و تست توکی، به کمک نرم افزار spss (ویرایش 15) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: شربت زرشک، خاصیّت آنتی اکسیدانی بالایی را با استفاده از روش frapنشان داد (5/233±8/1764). در روش dpph، نتایج حاکی از آنست که شربت زرشک، توانایی مهار رادیکال آزاد dpph را در میانگین 3/18±2/32 دارد؛ همچنین نتایج حاصل از آزمایش فولین سیوکالتو، وجود ترکیبات پلی فنول در سطح 1/118±4/457 را به اثبات رساند. تیمار با تتراکلریدکربن در دوزهای مختلف زرشک، 4 هفته بعد از مداخله، سطح سرمی آنزیم های آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز سرم موش های صحرایی را به طور معنی داری (01/0p≤) نسبت به گروه های شاهد و گروه های تیمارنشده افزایش داد؛ همچنین استفاده از شربت زرشک، منجر به کاهش پارامترهای مورد مطالعه نگردید. نتیجه گیری: شربت زرشک احتمالاً نمی تواند از کبد موش های صحرایی در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از تتراکلریدکربن محافظت نماید و شاید اثرات پراکسیدانی نیز داشته باشد.